Article

Η ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΤΙΚΗ ΔΥΝΑΜΗ ΤΗΣ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ

Menelaos Kanakis

Μέχρι πριν μερικά χρόνια, το να απευθυνθεί κάποιος σε ειδικό της ψυχικής υγείας ήταν θέμα ταμπού στην Ελληνική κοινωνία, και αντιμετωπιζόταν με καχυποψία ή επιφύλαξη μέσα από φράσεις όπως δεν είμαι τρελός , προβληματικός κ.λ.π. Σήμερα όλο και περισσότεροι άνθρωποι απευθύνονται σε κάποιο ειδικό για να ζητήσουν βοήθεια, όχι μόνο σε περιπτώσεις που κάποιο επίπονο σύμπτωμα όπως φοβία, κατάθλιψη, άγχος κ.α. δυσκολεύει τη ζωή τους, αλλά και για τη διαχείριση σημαντικών σχέσεων ζωής όπως οι συντροφικές ,κοινωνικές, ή επαγγελματικές σχέσεις, οι σχέσεις με την πατρική οικογένεια , οι σχέσεις με τα παιδιά .

Αυτό οφείλεται κατ αρχήν στην απόκτηση γνώσης, με τη συμβολή συγγραφέων από το χώρο της ψυχικής υγείας, των οποίων το έργο έχει ευρεία απήχηση, έχει εξοικειώσει με την ψυχοθεραπεία/ αυτογνωσία, έχει αποκαθηλώσει τα ταμπού, και απομυθοποιήσει την ταύτιση του ανθρώπου που μπαίνει σε μια αντίστοιχη διεργασία με την ελαττωματικότητα.

Οφείλεται επίσης σε ακόμα σημαντικότερο βαθμό, στο ότι ενώ σήμερα οι άνθρωποι έχουν πολύ περισσότερα υλικά αγαθά και δυνατότητες από ποτέ, η έλλειψη ικανοποίησης και χαράς είναι επίσης μεγαλύτερη από ποτέ. Ενώ οι δυνατότητες για σχέση ή σεξ είναι πιο εύκολες από ποτέ, τα αδιέξοδα και τα προβλήματα σχέσεων είναι επίσης περισσότερα από ποτέ. Οι περιορισμοί που κάποτε μπορούσαν να θεωρούνται αιτίες που περιοριζόταν η χαρά, σήμερα δεν υφίστανται.

Μια εύκολη αντίδραση, είναι να θεωρείται ο εκάστοτε άλλος ( γονιός, σύντροφος, παιδί, εργοδότης, φίλος κ.α. ), αφορμή για προσωπική δυσφορία, και να αποδίδονται στις δικές του συμπεριφορές και τρόπους τα αδιέξοδα και η συνεπαγόμενη δυσαρέσκεια.

Όταν όμως κάποιες δυσλειτουργίες επαναλαμβάνονται σε επίπεδο ζωής, ακόμα και αν αλλάζουν τα πρόσωπα, όπως σύντροφοι, φίλοι, εργοδότες κ.λ.π., τότε η επικέντρωση στη στάση των άλλων, παύει να αποτελεί αρκετή, ανακουφιστική ή πειστική απάντηση.

Αντίστοιχοι λόγοι, οδηγούν πια, όλο και συχνότερα στην ανάγκη για αναζήτηση απαντήσεων και λύσεων από ειδικούς. Ο τρόπος όμως που θα ζητηθεί βοήθεια, είναι καθοριστικός ως προς το αν αυτός που την αναζητά θα την αξιοποιήσει.

Αν ο ειδικός αναζητηθεί απλά σαν κάποιος που θα συμμαχεί ή θα δικαιώνει άνευ όρων, αν θα είναι αυτός στον οποίο θα ¨ εκτονώνεται¨ η ένταση, ο θυμός ή η απογοήτευσή, αν πρέπει να λέει αυτό που θέλει κάποιος να ακούσει και όχι αυτό που έχει να ειπωθεί, αν αναζητηθεί με την προσδοκία να δώσει έτοιμες, εύκολες και χωρίς κόστος λύσεις και απαντήσεις εφαρμόσιμες σαν χάπι ή σαν συνταγή ( κάτι που πουλάει πολύ), τότε γρήγορα αυτός που αναζητά βοήθεια, θα απογοητευθεί ακόμα περισσότερο, αφού τίποτα από τα παραπάνω δεν μπορεί να επιφέρει ουσιαστικές αλλαγές.

Έχει αποδειχτεί, ότι ακόμα και όταν δίνεται σε κάποιον συγκεκριμένη πρόταση σαν συμβουλευτική ως προς το τι να κάνει, στην πράξη αυτό δεν επιτυγχάνεται, όχι γιατί μπορεί να μην είναι σωστό, αλλά γιατί δεν μπορεί να περάσει κάποιος αυτόματα στην εφαρμογή του σε επίπεδο ζωής,, αν δεν προηγηθεί κάποια διεργασία μέσω της οποίας επέρχεται απόκτηση συνειδητοποίησης. Αυτός είναι και ο λόγος που συχνά εκφράζονται φράσεις όπως : ¨ το ξέρω, το καταλαβαίνω, αλλά δεν μπορώ να το αλλάξω ¨.

Η απελευθερωτική δύναμη της ψυχοθεραπείας έγκειται στο ότι κάποιος ξεκινάει από το να καταλάβει τον εαυτό του, τι παράγει, τροφοδοτεί και συντηρεί δικές του αντιδράσεις ή σχετίζεσθε, ευνοώντας ή επιτρέποντας δυσλειτουργίες. Μέσα από αυτή τη διαδικασία μπορεί να δει που, πως και κυρίως γιατί αναπαράγει ή ταυτίζεται με κάποιους τρόπους,, και να αξιοποιήσει τη δική του συμμετοχή, ώστε αλλάζοντας σταδιακά τα επιμέρους, κάποια στιγμή να έχει αλλάξει και το σύνολο.

Η γνώση και κατανόηση του εαυτού, απελευθερώνουν κάποιον από τις καταγραφές και τα βιώματα της προσωπικής του ιστορίας. Η λυτρωτική δύναμη της ψυχοθεραπείας, βρίσκεται στο ότι αποτελεί μια διεργασία ζωής ,μια αποκαλυπτική πορεία ανακάλυψης, και γίνεται το εργαλείο μέσω του οποίου παράγονται από τον ίδιο τον άνθρωπο αλλαγές ζωής.



Μενέλαος Κανάκης

Ψυχολόγος / Κοινωνικός Λειτουργός

Συστημική / Υπαρξιακή Ψυχοθεραπεία

Μουσικοσυνθέτης