Menelaos Kanakis
Όσον αφορά όμως τη συντροφική συνύπαρξη, τότε η επιλογή είναι αυτή που αποτελεί τη βάση για τη δημιουργία της.
Ο άνθρωπος από τη φύση του, επιδιώκει και αναζητά τη συντροφικότητα, κάτι που απεικονίζεται με αντίστοιχους μύθους σε διαφορετικούς πολιτισμούς, σαν αποτέλεσμα του ότι μόνος, βιώνει με πολλούς τρόπους την αίσθηση ότι είναι ατελής.
Ο έρωτας αποτελεί, ( ή αντιστοιχεί να αποτελεί ), την ¨ κινητήριο δύναμη ¨ ως προς τη γέννηση αυτής της σχέσης . Όταν ξεκινάει μια σχέση οι ερωτευμένοι βλέπουν στο πρόσωπο του αγαπημένου τον ιδανικό άλλο, επενδύοντας σε αυτόν το χρόνο, την ενέργεια, τα συναισθήματα, στην ουσία τον εαυτό τους.
Σε αυτή τη φάση στον άλλο προβάλλονται προσδοκίες πως μπορεί να καλύψει πολλά ανεκπλήρωτα προσωπικά κενά και πως έχει τα πολυπόθητα αναζητούμενα χαρακτηριστικά για σύντροφος. Είναι δε χαρακτηριστικό πως και ομοιότητες αλλά και διαφορές επιχειρηματολογούνται σαν προϋποθέσεις και λόγοι που ξυπνούν τον έρωτα για το αγαπημένο πρόσωπο.
Μέσα όμως από τη βίωση της συντροφικής σχέσης που συνεπάγεται πλησίασμα και κοντινότητα, έντονη συναισθηματική επένδυση και μοίρασμα της καθημερινότητας, αναδύεται σταδιακά και η διαφορετικότητα των συντρόφων, όπως και συμπεριφορές τρόποι και αντιδράσεις (pattern, επικοινωνία, έκφραση συναισθημάτων, μύθοι κ.α. ) , που αφορούν την προσωπική ιστορία του κάθε ενός μέσα από το μεγάλωμά του και αναπαράγονται στο σχετίζεσθε.
Το αποτέλεσμα συχνά είναι να επέρχεται απογοήτευση και ματαίωση, μία αίσθηση προδοσίας των προσδοκιών, ακόμα και θυμός προς τον εαυτό που έπεσε έξω ως προς την αρχική εκτίμηση για τον άλλο.
Εάν οι σύντροφοι μείνουν σε αυτό το επίπεδο σχετίζεσθε τότε το πιθανότερο είναι ή να παραμένουν σε μία σχέση τυπικά και να βιώνουν ακόμα περισσότερη δυσφορία , θυμό και πίεση, ή χρεώνοντας τον / ην σύντροφο να χωρίσουν αναζητώντας κάποιον άλλο που θα εκπληρώσει συντροφικά αυτά που ονειρεύονται.
Οι σπασμωδικές όμως αντιδράσεις διακοπής σχέσης αφορούν παιδικό τρόπο αντίδρασης, όσο και η υπεραπλουστευμένη εξιδανίκευση αν αρχικά αυτή είναι που ονομάζεται έρωτας.
Δεν είναι λίγες οι φορές που ενώ κάποιος αλλάζει συντρόφους αναζητώντας τον / ην κατάλληλο / η, στην πράξη επαναλαμβάνεται η ίδια εξέλιξη με διαφορετικό τρόπο.
Η πραγματική δυνατότητα για λειτουργική σχέση, δεν μπορεί να βρεθεί ούτε με παραίτηση μέσα στη σχέση ούτε με παραίτηση από τη σχέση.
Η πραγματικά ουσιαστική δυνατότητα για συντροφική σχέση περνάει από τη συνειδητοποίηση πως η σχέση φτιάχνεται, δομείται μέσα από διαρκή προσπάθεια και συμμετοχή, ώστε να τροφοδοτούνται για να βιώνονται τελικά τα καλά της και να παράγονται νέες δυνατότητες και λύσεις όπου προκύπτουν προβλήματα.
Το ζευγάρι καλείται να διαχειριστεί τη διαφορετικότητα που είναι το μόνο σίγουρο και αυτονόητο για δύο διαφορετικούς ανθρώπους. Το μόνο σίγουρο και αυτονόητο είναι πως ο άλλος είναι ένας διαφορετικός άνθρωπος, με διαφορετική ιστορία, βιώματα και καταγραφές που μεταφράζονται σε ένα σύνολο συμπεριφορών.
Η φυσιολογική αυτή διαφορετικότητα ή θα αποτελέσει την αφορμή για προβλήματα και το μπλοκάρισμα της σχέσης, ή θα αποτελέσει την αφορμή για σύνθεση σε κάτι περισσότερο, αυτό που οδηγεί τελικά στην πραγματική ένωση του ζευγαριού.
Ο κάθε άνθρωπος καλείται στα πλαίσια της συντροφικότητας να διαχειριστεί δύο σημαντικές παραμέτρους.
Α) Τον εαυτό του, μέσα από την κατανόηση του πως σχετίζεται αναπαράγοντας τρόπους που αντανακλούν τα δικά του προσωπικά βιώματα και καταγραφές.
Β) Την κατανόηση του άλλου, τη δυνατότητα να τον ακούσει πραγματικά, να τον αισθανθεί και τελικά να τον ¨συναντήσει¨ , ώστε να μπορέσουν από κοινού να δημιουργήσουν νέα μονοπάτια που θα εκφράζουν την κοινή τους πορεία.
Δύσκολα κάποιος έχει βιωμένα πρότυπα λειτουργικού ζευγαριού από το μοντέλο της πατρικής του οικογένειας και των γονιών του, ενώ παράλληλα δεν το έχει διδαχτεί από κάπου. Σε μία εποχή επίσης που η τάση είναι οι άνθρωποι λειτουργούν περισσότερο σαν άτομα παρά σαν πρόσωπα αυτό γίνεται ακόμα περισσότερο δύσκολο.
Το ερώτημα λοιπόν που τίθεται δεν είναι το αν είναι δύσκολο αλλά αν είναι το επιθυμητό η ουσιαστική και λειτουργική συντροφική σχέση.
Εάν η απάντηση είναι το επιθυμητό , τότε έχει να αξιοποιηθεί η προσωπική συμμετοχή. Αν και εφόσον κάποιος μπαίνει στη σχέση με τον πιο ζωντανό, ερωτικό και συντροφικό τρόπο και ο / η σύντροφος δεν ανταποκρίνεται αντίστοιχα, τότε φυσικά δείγμα υγείας είναι η διακοπή μίας σχέσης που με τέτοια δεδομένα δεν είναι σχέση. Η κλινική εμπειρία όμως δείχνει, πως όταν κάποιος συμβάλει δυσλειτουργικά στη συντροφικότητα, καθηλώνεται ακόμα περισσότερο αφού ξέρει πως και ο ίδιος ευθύνεται για το μη προχώρημα της σχέσης.
Η σχέση όμως είναι συνάντηση, που αρχίζει από την συνειδητοποίηση για ανάληψη και αξιοποίηση της προσωπικής ευθύνης για αλλαγές πρώτα ως προς τον εαυτό και όχι για να αλλάξει ο άλλος.
Η σχέση είναι συνάντηση. Συνάντηση δύο ανθρώπων που συνειδητά αποφασίζουν να υπερασπιστούν το να είναι μαζί, αλλάζοντας ο καθένας ότι φέρνει δυσλειτουργία στο σήμερα ακόμα και αν αφορά επιρροές από άλλες φάσεις και βιώματα ζωής. Συνήθως καλούνται να το μάθουν ενώ ταυτόχρονα συνυπάρχουν, κάτι που σημαίνει ότι χρειάζεται να το παράγουν, ώστε να μπορούν να μοιράζονται νοιάξιμο, φροντίδα, τρυφερότητα, αγάπη και να χαίρονται ο ένας τον άλλο και τη συνύπαρξή τους μέσα στη σχέση.
Μενέλαος Κανάκης
Ψυχολόγος / Κοινωνικός Λειτουργός
Συστημική / Υπαρξιακή Ψυχοθεραπεία
Μουσικοσυνθέτης